Samorządy coraz większą uwagę zwracają na koszty swojego funkcjonowania. - Z drugiej strony kluczowym celem ich działania jest zaspokajanie potrzeb mieszkańców, stąd racjonalne decyzje nie zawsze oznaczają najtańsze - podkreśla Katarzyna Rydlewska, zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju w EIB.

Szybko przybywa samorządów, które w kompletny sposób dbają o sferę ubezpieczeniową, kupując odpowiednie polisy.

- Zabezpieczają się np. się przed ryzykiem zdarzeń losowych, wykupując pełne ubezpieczenie, jeżeli chodzi o odpowiedzialność cywilną, w tym z tytułu zarządzania drogami - mówi nam Katarzyna Rydlewska, zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju w EIB.

Coraz większą popularność wśród samorządów zyskują też polisy, które wcześniej były mało dostępne albo nie cieszyły się większym zainteresowaniem, jak np. ubezpieczenie od ryzyka karno-skarbowego.

Kiedy mówimy o monitorowaniu kosztów, a także ich optymalizacji, zwykle odnosimy te pojęcia do firm czy sfery biznesu, a zdecydowanie rzadziej do administracji publicznej, w tym samorządowej. Czy urzędy mają i stosują narzędzia pozwalające efektywnie kontrolować koszty ich funkcjonowania?

Katarzyna Rydlewska, zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju w EIB: Odniosę się oczywiście do tego obszaru, w którym ja się poruszam, czyli ubezpieczeń. Obserwuję, że administracja samorządowa w coraz większym stopniu zwraca uwagę na koszty swojego funkcjonowania.

Oczywiście jest to uzależnione między innymi od wielkości poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego, kompetencji kadry zarządzającej, a także wspomnianych w pana pytaniu narzędzi analitycznych, którymi dysponuje dany samorząd.

Jednym z obszarów, w których bardzo wyraźnie widać rosnącą świadomość w zakresie kosztów funkcjonowania oraz zarządzania ryzykiem finansowym w JST, jest właśnie obszar ubezpieczeń.

Co jest tego przyczyną?

- Szybko przybywa samorządów, które w coraz bardziej kompletny sposób dbają o sferę ubezpieczeniową, kupując odpowiednie polisy. Zabezpieczają się na przykład przed ryzykiem zdarzeń losowych, kupując pełne ubezpieczenie, jeżeli chodzi o odpowiedzialność cywilną, w tym z tytułu zarządzania drogami.

Coraz większą popularność wśród samorządów zyskują też polisy, które wcześniej były mało dostępne, albo które nie cieszyły się większym zainteresowaniem ze administracji samorządowej, jak chociażby ubezpieczenie od ryzyka karno-skarbowego

Ponadto obserwujemy rosnące zainteresowanie samorządów nowatorskimi rozwiązaniami w obszarze ubezpieczeń, które znacząco upraszczają i usprawniają procesy m.in. związane z obsługą mieszkańców, jak chociażby zgłaszanie szkód online.

Wszystko to w sposób pośredni, a czasami nawet bezpośredni przekłada się na oszczędności oraz wzrost efektywności funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego.

Podniesienie efektywności działania samorządów nie zawsze wiąże się z oszczędnościami

Ale kluczowym celem pracy samorządów jest przede wszystkim zaspokajanie potrzeb mieszkańców. Czy można zatem połączyć oszczędności z efektywnością w działaniu samorządów, czyli z realizacją licznych zadań własnych i zleconych?

- Podniesienie efektywności działania samorządów terytorialnych nie zawsze wiąże się z oszczędnościami. Co więcej, praktyka dowodzi, że oszczędności nigdy nie powinny być celem samym w sobie, nadrzędnym wobec wielu zadań, które realizują samorządy.

Tak jak pan zaznaczył - celem funkcjonowania samorządów jest zaspokajanie potrzeb mieszkańców i świadczenie dla nich usług publicznych o możliwie najlepszej jakości. Przez efektywność rozumiem więc jak najlepsze zarządzanie własnymi zasobami oraz ich optymalne wykorzystywanie, a także dbałość o bezpieczeństwo.

W tym kontekście mam także na myśli podejmowanie racjonalnych decyzji. Jednak od razu podkreślę - racjonalnych, co nie zawsze oznacza najtańszych.

Najtańsza polisa może okazać się iluzoryczną oszczędnością

Świetnym przykładem są właśnie ubezpieczenia, ponieważ najtańsza polisa może okazać się tak naprawdę iluzoryczną oszczędnością, gdyż w momencie, kiedy umowa ubezpieczeniowa zdaje swój najważniejszy egzamin - czyli w momencie wystąpienia szkody - może okazać się, że samorząd nie otrzyma odszkodowania albo otrzyma je w niedostatecznym stopniu.

Ten przykład dowodzi, że oraz efektywności m.in. funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego należy podchodzić bardzo rozważnie, z dużą dozą rozsądku.

Upraszczajmy procesy oraz dbajmy o ich efektywność kosztową, ale w sposób, który nie powoduje obniżenia jakości usług publicznych.

Rozmowę zarejestrowano podczas XXIII Samorządowego Forum Kapitału i Finansów (Katowice, 6-7 października 2025 r.).

Wojciech Kuta, Portal Samorządowy, 3.11.2025

Całą rozmowę można obejrzeć tutaj.

Artykuł ukazał się w Potralu Samorządowym, do przeczytania tutaj.